بخور و نخورها و کنترل فشارخون

اگر مبتلا به فشارخون بالا هستید، این توصیه ها می تواند به شما کمک کند در کنار درمان دارویی، فشارخون خود را کنترل کنید.

• برخی مواد غذایی می توانند به طور طبیعی فشارخون را پایین بیاورند. کرفس، پیاز، سیر، شنبلیله، چای سبز، خرما، گلابی، زیتون و برگ زیتون، تره فرنگی، سویا، گوجه فرنگی، گریپ فروت و لیموترش از این جمله اند اما یادتان باشد که مصرف این مواد اصلا به معنی قطع درمان دارویی نیست. بد نیست برای مصرف این مواد، نظر پزشک خود را هم جویا شوید. به خصوص در مورد گریپ فروت؛ زیرا این میوه می تواند غلظت برخی داروهای فشارخون را بالا ببرد و عوارض جانبی آنها را تشدید کند.
• تامین پتاسیم برای بیماران مبتلا به فشارخون بالا ضروری است. موز، آناناس، زردآلو، انجیر، گریپ فروت، هلو، انگور، آلو، سیب زمینی، سیر، بروکلی، کدوسبز، قارچ، گوجه فرنگی، انواع سبزیجات و حبوبات از منابع خوب پتاسیم هستند.
• از آنجا که درحین پخت غذا، از نمک استفاده می شود دیگر لزومی ندارد هنگام صرف غذا، دست به نمکدان ببرید. می توانید از گلپر، آویشن، مرزه، ترخون، ریحان یا نعناع خشک یا کنجد به عنوان جانشین های نمک استفاده کنید. سیر، لیموترش تازه و آب نارنج نیز برای بهبود طعم غذا و کاهش مصرف نمک مناسبند.
• در تهیه غذاهای آماده و نوشابه ها نیز سدیم فراوانی به کار می رود. سوسیس، کالباس، فرآورده های گوشتی، چیپس و سایر تنقلات شور، ماهی دودی یا کنسرو شده، انواع سس ها و سوپ ها حاوی نمک فراوان هستند و باید مصرفشان را محدود کنید.
• در میان وعده ها و به عنوان تنقلات، به جای مصرف چیپس و پفک، چوب شور و سایر تنقلات دارای نمک، از ذرت بدون نمک و یا مغزها شامل بادام، پسته، فندق و گردو البته از نوع بونداده و کم نمک استفاده کنید.
• از آنجا که کاهش مصرف چربی، در کاهش وزن بدن و کنترل فشارخون تاثیر زیادی دارد از یک رژیم غذایی با چربی محدود استفاده کنید. روغن هایی با منبع حیوانی مثل پیه، دنبه و کره را کمتر مصرف کرده و به جای آنها از روغن های گیاهی مایع مانند روغن ذرت، کلزا و آفتابگردان استفاده کنید.
• محصولات لبنی (شیر، ماست و پنیر) کلسیم فراوانی دارند، ویتامین های متنوعی هم درآنها وجود دارد؛ اما باید سراغ انواع کم چرب آنها (کمتر از 5/ 2 % چربی) بروید.
• حبوبات سرشار از فیبرهای محلول در آب هستند و استفاده از آنها می تواند به کاهش فشارخون کمک کند و همچنین تامین کننده پروتئین مورد نیاز بدن باشد.
• در بین انواع گوشت ها، ماهی بهترین انتخاب است. چربی ماهی نه تنها موجب عوارض قلبی عروقی نمی شود، بلکه به سلامت قلب و عروق کمک می کند.
• مرغ، ماهی و گوشت لخم تازه بسیار مناسب تر از انواع دودی، کنسروی یا فرآوری شده هستند.
• نوشیدنی های حاوی کافئین از قبیل قهوه، چای و نوشابه های کولادار سبب افزایش فشارخون می شوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند. می توانید به جای آنها از انواع چای ودم کردنی های گیاهی یا دوغ کم نمک استفاده کنید.
• تا حد امکان از صرف غذا در رستورانها خودداری کنید. زیرا در این اماکن برای بهبود طعم غذا از نمک و روغن فراوان استفاده می کنند.
• بعضی غذاهای کنسروی نظیر نخودفرنگی را می توانید بشویید تا مقداری از نمک آن شسته شود.
• تا حد امکان غذاها را به صورت آب پز، بخارپز یا کبابی تهیه کنید و از سرخ کردن مواد غذایی خودداری کنید.
• هنگام خرید مواد غذایی آماده، به میزان سدیم درج شده بر روی برچسب های بسته های مواد غذایی دقت کنید. توجه داشته باشید که نام علمی نمک، کلرید سدیم است؛ بنابراین روی برچسب های مواد غذایی به جای نمک، «سدیم» درج می شود.
• به غذای کودک زیر یک سال نمک اضافه نکنید تا ذائقه او به غذاهای شور عادت نکند.
• پیاده روی در کاهش فشارخون و همچنین پیشگیری از ابتلا به آن بسیار موثر است. برای کنترل وزن و فشارخون خود، روزانه 30 دقیقه بصورت تند پیاده روی کنید.
• نیکوتین موجود در تنباکو حداقل تا یک ساعت بعد از مصرف، فشارخون فرد را بالا نگه می دارد و کسانی که در طول روز چند بار سیگار می کشند فشارخونشان دائما بالا می ماند. بنابراین سیگار و قلیان را کنار بگذارید.
• از افراد سیگاری اجتناب کنید. زیرا اینکه در معرض دود سیگار دیگران باشید هم، شما را در معرض خطر فشارخون بالا قرار می دهد.
• بسیاری از مواد غذایی که ظاهرا شور نیستند، درواقع نمک دارند. انواع بیسکوئیت ها، کلوچه ها، سبزیجات کنسرو شده، سس های سالاد، پنیرها، انواع نان ها و غلات صبحانه و ... از جمله این مواد هستند. مراقب نمک پنهان موجود در غذاهایی که مصرف می کنید باشید.

تنظیم:سارا نعیمی
جمع آوری و تهیه در: گروه آموزش وارتقای سلامت، معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، 1398